Autisme kan zich op verschillende manieren uiten. Het wordt daarom een spectrum stoornis genoemd. Dit betekent dat twee verschillende individuen met autisme hele verschillende sterke kanten, gedragingen en moeilijkheden kunnen hebben.
Mensen met autisme verwerken informatie op een andere manier. Ze ervaren daarom de wereld anders dan mensen zonder autisme. De andere manier van informatieverwerking zorgt voor een aantal sterke en zwakke kanten.
De National Autistic Society legt uit:
Mensen met autisme hebben gezegd dat de wereld voor hen een massa is van mensen, plaatsen en gebeurtenissen waar ze moeite mee hebben om te begrijpen en wat kan zorgen voor behoorlijke angst. Met name om andere mensen te begrijpen en om deel te nemen aan dagelijks sociaal leven. Andere mensen lijken intuïtief te weten hoe ze kunnen communiceren en omgaan met elkaar en sommige mensen met autisme vragen zich af waarom ze anders zijn.
Triad of Impairments.
Het is algemeen aanvaard dat mensen met een autismespectrum stoornis, hoewel sterk verschillend, drie belangrijkste probleemgebieden in verschillende mate delen. Dit wordt de triad of impairments (Lorna Wing, 1981) genoemd. De triad bestaat uit moeilijkheden met sociale interactie, sociale communicatie en sociale verbeelding.
Sociale interactie
Problemen met sociale interactie kunnen zich uiten als:
- Geen aandacht besteden aan anderen.
- Afzijdig, afstandelijk en ongeïnteresseerd zijn.
- Alleen en teruggetrokken zijn.
- Een tekort aan sociale vaardigheden.
- Ongepast sociaal gedrag.
- Een tekort aan begrip van vriendschap of vreemden.
- Moeilijkheden in het maken en onderhouden van vriendschappen.
Sociale communicatie
Er is een grote variatie in de mate van moeilijkheden in communicatie. Deze kunnen verbaal en non-verbaal zijn, bijvoorbeeld:
- Niet volledig begrijpen wat de betekenis is van veel voorkomende gebaren, gezichtsuitdrukkingen of stemgebruik.
- Ongebruikelijke patronen van verbale communicatie.
- Echolalie (herhalen wat er tegen een persoon is gezegd).
- Verzinnen van woorden.
- Moeite met ‘ik’ en ‘jij’.
- Ongepast stemgebruik.
- Een tekort aan gezichtsuitdrukkingen en gebaren.
Sociale verbeelding
Dit kan zich uiten als:
- Moeite om te begrijpen hoe anderen denken, zich voelen en reageren.
- Problemen met verbeelding.
- Moeite in de ontwikkeling van fantasiespel
- Hebben van een letterlijk begrip van taal, bijvoorbeeld: moeite met uitdrukkingen als ‘het regent pijpenstelen’ of ‘ik kan geen pap meer zeggen’.
- Moeite met het voorspellen van gebeurtenissen of acties.
Patronen van gedrag, interesses of activiteiten.
Sommige veelvoorkomende patronen van gedragingen, interesses en activiteiten van mensen met ASS zijn:
- Obsessies met een bepaald onderwerp of object.
- Focussen op specifieke routines of rituelen die geen praktische functie hebben.
- Herhalen van acties of bewegingen zoals flapperen met de handen, draaien of bewegingen van het lichaam.
- Intense preoccupatie voor delen van objecten.
- Extra gevoelig (hypergevoelig) of onder gevoelig (hypogevoelig) voor bepaalde geluiden, geuren, smaken of structuren.
Karakteristieken
Een lijst van mogelijke karakteristieken van een persoon met Autisme Spectrum Stoornis: autisme-kenmerken-profiel. De lijst is behulpzaam bij het uitleggen van karakteristieken die individuen met ASS hebben of hebben gehad in het verleden. Omdat autisme zich bevindt binnen een spectrum, kunnen delen van de lijst ook behulpzaam zijn om karakteristieken te identificeren die andere personen met diagnoses binnen het spectrum kunnen vertonen.